Verzorging en het onderhoud van het hondengebit

Er is een discussie gaande of de hond een omnivoor (alleseter) of een carnivoor (vleeseter) is. Qua gebit hebben de tanden en kiezen bij onze huishond het meeste weg van het gebit van een carnivoor. Wanneer een pup geboren wordt, dan komt deze zonder tanden en kiezen op de wereld. Vanaf de derde week komt het melkgebit door. Dit is nog geen volledig gebit en bevat nog geen molaren.

Snij- en hoektanden

Vanaf 3 maanden begint het wisselen, eerst de snijtanden, daarna de premolaren (kiezen), de hoektanden. Tussen de 4 en 7 maanden komen de molaren (scheurkiezen) door en rond 7 maanden is de hond klaar met wisselen en heeft zijn blijvende gebit. Het blijvende gebit bij de hond heeft 42 tanden en kiezen, 12 snijtanden, 4 hoektanden, 16 premolaren en 10 molaren.

Bij honden met een afwijkende schedelvorm, de zogenaamde kortsnuiten, kan de ontwikkeling van het blijvende gebit problemen ondervinden en deze honden kunnen een afwijkend gebit hebben.

Katten

Katten zijn echte carnivoren. Kittens worden ook weer zonder tanden en kiezen geboren en in de derde week komt het melkgebit door. Vanaf 3 maanden begint de kat met wisselen en rond 6 maanden heeft de kat zijn blijvende gebit wat bestaat uit 30 tanden en kiezen, 12 snijtanden, 4 hoektanden, premolaren en 4 molaren.

Net als bij mensen is een goed gebit bij dieren heel belangrijk. Uit onderzoek is echter gebleken dat zo’n 80% van de honden tandsteen heeft, bij katten is dit 75%1,2. Het is dus belangrijk om jouw dier van jongs af aan al te wennen aan het controleren van zijn gebit en aan tanden poetsen.

Een dier hoort niet te stinken uit zijn bek. Is dit wel het geval dan is er vaak iets aan de hand met het gebit. Ook verminderde eetlust en (overmatig) kwijlen kan een teken zijn dat er is aan de hand is met het gebit. Katten blijven bij gebitsproblemen vaak wel gewoon eten waardoor een eigenaar niet gauw in de gaten heeft dat er iets aan de hand is.

Als een kat wel stopt met eten dan is snel ingrijpen belangrijk in verband met het verhoogde risico op leververvetting door veranderingen in de verbranding. Hieronder een aantal oorzaken van problemen met het gebit, maar er zijn er nog veel meer.

Persisterend melkgebit

Dit wil zeggen dat het melkgebit blijft zitten terwijl het blijvende gebit al doorgekomen is. In de kaak is slechts ruimte voor 1 element, het blijvende element. Helaas komt het regelmatig voor dat m.n. de melkhoektand van het dier er niet uit wil vallen terwijl de blijvende hoektand al doorgekomen is.

Hierdoor kan de blijvende hoektand scheef groeien en in de kaak van de hond gaan prikken. Daarnaast kan er allerlei viezigheid tussen de 2 tegen elkaar aan zittende tanden komen. De melktand zal in dit geval waarschijnlijk door de dierenarts verwijderd worden.

Tandplak

Tandplak is een zachte laag op de tanden en kiezen die bestaat uit voedselresten, speeksel en bacteriën. Bij het ontstaan van tandplak speelt ook de individuele gevoeligheid van het dier een rol. De bacteriën die zich op het tandplak bevinden kunnen het tandvlees irriteren.
Tandplak kan zelfs leiden tot tandvleesontsteking en uitval van de elementen.

Tandsteen

Wanneer tandplak niet wordt verwijderd en verkalkt onder invloed van mineralen in het speeksel spreken we over tandsteen. Tandsteen kan het net als tandplak het tandvlees irriteren waardoor ontstekingen kunnen ontstaan. In het ergste geval kunnen de bacteriën uit de mond vervelende ontstekingen veroorzaken in de rest van het lichaam zoals in het hart, de nieren en de lever.

Tandverzorging

Voorkomen is dus beter dan genezen! Een goede gebitsverzorging is dus belangrijk voor de algehele gezondheid van de hond. Controleer het gebit regelmatig en laat deze minstens eens per jaar ook door de dierenarts checken. Kies voor een merk voeding die door de textuur van de brokjes helpt om tandplak bij het dier te voorkomen, zoals PRO PLAN.

Regelmatig tanden poetsen bij de hond en kat helpt om tandplak te voorkomen. Hiervoor zijn allerlei middelen, tandenborstel, tandpasta, reinigingsdoekjes e.d. in de handel en de dierenspeciaalzaak kan je hierin goed adviseren. Daarnaast zijn er een aantal kauwsticks op de markt die door hun vorm en textuur voor mondverzorging kunnen zorgen bij het dier, zelfs op de moeilijk bereikbare kiezen achter in het gebit, zoals bij Dentalife.

1. Rem, F. & Smeets, S. (1993) Een inventarisatie van tandheelkundige afwijkingen bij 99 honden. Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde, vakgroep Geneeskunde van Gezelschapsdieren.
2. Molenbroek, P.P. (1996) Inventarisatie van tandheelkundige afwijkingen bij 103 katten. Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde, vakgroep Geneeskunde van Gezelschapsdieren